Na kanwie Dnia Dziecka

 

"Wychowujcie syna lub córkę
nie tylko dla własnej rodzicielskiej radości.
W waszej rodzinie
i pod waszym kierownictwem
rośnie przyszły obywatel, działacz i bojownik”

(Antoni Makarenko)

 

Pierwsze obchody tego święta w Polsce i innych krajach bloku państw socjalistycznych zorganizowano 1 czerwca 1950 r. Oficjalnie stanowiły część kampanii na rzecz pokoju, zainicjowanej przez ZSRR, czego przejawem było m.in. zbieranie podpisów pod apelem o wprowadzenie zakazu produkcji broni atomowej (tzw. „Apel Sztokholmski”). Wkrótce Dzień Dziecka na dobre zagościł w kalendarzu imprez oficjalnych1.

Władze Polski Ludowej starały się utrzymać podbudowę ideologiczną obchodów. Organizowano akademie, podczas których dzieci miały wyrażać jedność z rówieśnikami z „bratnich” krajów i wsparcie dla ruchów postępowych. Próbowano także wplatać w program obchodów elementy zgodnej z propagowanym światopoglądem „świeckiej obrzędowości”. Stąd w niektórych miejscach w kraju odbywały się np. uroczystości pasowania na pacholęcie2. Przygotowywane były także inne atrakcje: spektakle, wycieczki, wyjścia do kina i zawody sportowe. Nie można zapominać też o prezentach, na które z utęsknieniem czekał każdy „maluch”. Z upływem czasu atmosfera zabawy i rozrywki na trwałe wpisała się w program obchodów Dnia Dziecka. Zapewne dzięki temu większość dorosłych Polaków ma z nim związane całkiem dobre wspomnienia.

Materiał prezentowany w ramach niniejszej wystawy składa się z dwóch części: 1) dokumentów związanych z obchodami Dnia Dziecka, 2) fotografii przedstawiających codzienność dzieci na Opolszczyźnie w okresie Polski Ludowej. Stanowią one część zespołów:

  • Zespół 228 Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Opolu
  • Zespół 1754 Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego "Unia" Spółka z o.o. w Głubczycach
  • Zespół 2579 Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Opolu
  • Zespół 2692 Społeczny Ośrodek Kultury Filmowej i Fotograficznej "Opole-Nysa" w Nysie
  • Zespół 3018 Zbiór materiałów ulotnych Archiwum Państwowego w Opolu po 1945 roku

1Kosiński K., O nową mentalność. Życie codzienne w szkołach 1945-1956, Warszawa 2000, s. 242.

2L.J. Pełka, Polski rok obrzędowy – tradycje i współczesność, Warszawa 1980, s. 112

 

 

Dokumenty - materiały aktowe związane z obchodami Dnia Dziecka

Fotografie - uchwycona w obiektywie codzienność dzieci w (O)Polsce Ludowej
Ulotki z dzieckiem w tle